PERFIL PROFESIONAL DO PEDAGOGO

Para definir o perfil profesional do pedagogo debemos acudir ao RD 915/1992 (BOE 24 de xullo de 1992) no que se recolle o perfil formativo dos estudos en Pedagoxía:

“Os estudos de Pedagoxía conducentes á obtención desta titulación haberán de proporcionar a formación teórica e práctica necesaria para a análise, a intervención e o desenvolvemento de sistemas e procesos educativos na organización e a administración do sistema educativo, nas prácticas das institucións escolares e nas diversas axencias de educación non formal”.

Polo tanto, o pedagogo é un experto en sistemas e procesos educativos cuxa formación o capacita para o desenvolvemento das seguintes funcións xerais:

• Analizar aspectos que conforman situacións educativas en diferentes contextos formativos.
• Deseñar programas, accións e proxectos adaptados aos contextos analizados.
• Realizar un seguimento e avaliación aos programas, accións e proxectos deseñados e implementar para cada contexto educativo.

Estas funcións xerais compleméntanse con outras de carácter específico:

a) Función de análise:

1. Investigadora, propia do seu status de formación científica superior.
2. Exploración e diagnóstico dos diferentes elementos que interveñen nun sistema ou proceso educativo.
3. Planificación, deseño, seguimento e avaliación de sistemas e subsistemas educativos e formativos, e de procesos educativos.

b) Función organizativa :

1. Administración e xestión da acción educativa.
2. Dirección e deseño organizativo.
3. Innovación da intervención educativa, dos sistemas e subsistemas educativos e formativos, de proxectos, de programas, de centros, de servizos, de recursos e de técnicas socioeducativas.
4. Identificación e relación con servizos, programas e recursos do contexto sociocultural.
5. Colaboración e asesoramento no despregamento e a normativa lexislativos.
6. Dirección en ámbitos educativos formais e non formais.
7. Deseño organizativo das funcións de recursos humanos.

c) Función de desenvolvemento:

1. Desenvolvemento organizativo, institucional, profesional e persoal.
2. Orientación.
3. Asesoramento educativo global e específico a persoas, familias, grupos, e dos profesionais que interveñen no centro, os servizos, o equipo, etc.
4. Educación, instrución e formación global e específica dos ámbitos propios de especialización do pedagogo, dirixida a persoas, familias, grupos, institucións, comunidades e a profesionais do mesmo ámbito educativo.

Todas estas funcións son desenvolvidas polo pedagogo en dous grandes campos: a educación institucional e a educación noutros contextos.
Perfís profesionais do pedagogo no ámbito institucional:

• Docencia: docencia nos centros de ensino secundario, especificamente a vinculada ás áreas de psicopedagoxía e docencia universitaria.
• Orientación académica, vocacional, profesional e persoal.
• Dirección, coordinación e asesoramento: dirección de centros, xefe de estudos, renovación pedagóxica, formación continua.
• Deseño e coordinación de programas de garantía social e módulos ocupacionais.
• Deseño, desenvolvemento e produción de materiais educativos.
• Asesoramento en programas educativos.
• Participación, como expertos en educación dentro da Administración educativa, en diferentes servizos educativos.
• Investigación educativa.

Noutros contextos educativos, como poden ser:

• Empresas: avaliación de necesidades de formación e avaliación de competencias; deseño organizativo, xestión da calidade e comunicación; orientación e inserción laboral; deseño, implementación e avaliación de plans de formación; formación de formadores; deseño e avaliación de programas de cambio e innovación; asesoramento en políticas de RRHH, plans de carreira e xestión do coñecemento.
• Editoriais: asesoramento pedagóxico; presentación e difusión de materiais aos profesionais da educación; estudo do currículo e asesoramento nas diversas áreas; supervisión e avaliación de textos e materiais; colaboración na confección de publicacións de ámbito divulgativo; colaboración na confección de libros de texto e outros materiais pedagóxicos; asesoramento ao profesorado dos centros educativos; dirección do departamento de edicións, de departamentos pedagóxicos, xefes de área educativa.
• TIC e medios de comunicación: Asesoramento pedagóxico no deseño e a realización de programas de TV e raio; produción de programas educativos e de recursos tecnolóxicos e multimedia: asesoramento na elaboración de recursos audiovisuais e informáticos para centros escolares; deseño de materiais multimedia e de ámbitos virtuais de aprendizaxe; estudos sobre a influencia dos medios; aplicacións didácticas das TIC na educación escolar e a educación non formal; formación en rede e ámbitos virtuais de aprendizaxe.
• Saúde: Deseño e desenvolvemento de programas de formación de nenos con longas hospitalizacións; formación permanente dos profesionais; educación para o comportamento hospitalario (atención ao usuario); educación para a saúde e educación para o consumo no sistema educativo (prevención de hábitos non saudables); educación sanitaria na sociedade e na terceira idade. O ámbito da terceira idade, vinculado á especialidade médica de xeriatría supón un espazo novo de creación e proxección profesional.
• Medio ambiente: Deseño, desenvolvemento e avaliación de programas de educación ambiental; deseño e adaptación de materiais e recursos didácticos para a educación ambiental (xogos de simulación; guías de itinerarios e rutas de interpretación do medio; talleres; exposicións; cartelería e sinalización ambiental…); dirección de Centros de Educación Ambiental: Aulas de natureza, Granxas Escola, Escolas de Educación Ambiental.
• Dirección e xestión pública de servizos: Xestión en Servizos Sociais. Centros e institucións públicas de educación, cultura e benestar social, en Administración Educativa (Inspección educativa, dirección de centros escolares, servizos ou axencias de avaliación da calidade, Departamentos de Investigación e Innovación Educativa), deseño de políticas científicas e tecnolóxicas; Servizos de Saúde. Deseño, desenvolvemento e avaliación de programas de educación para a saúde.
• Servizos sociais: Deseño e desenvolvemento de programas e actuacións na atención e prevención de problemáticas sociais (maltrato, drogas, delincuencia, marxinación social); deseño e desenvolvemento de programas e actuacións en centros penitenciarios e de acollida; dirección, coordinación e asesoramento de servizos e accións de reeducación e de inserción social de persoas con dificultades de adaptación social, infancia e adolescencia en situación de desamparo, abandono e risco; valoración de procesos de acollida ou de adopción; participación en programas de educación familiar e comunitaria, de educación para a saúde, de cooperación social; participación en centros e servizos de orientación e información de recursos sociais e atención a funcións de mediación sociocultural, familiar e escolar en relación coa inmigración e a multiculturalidade.
• Sociocultural e sociocomunitario: Planificación e desenvolvemento das actividades socioeducativas de centros e institucións diversas: centros culturais, centros cívicos, museos, medios de comunicación social, bibliotecas, fundacións, parques temáticos, centros e residencias para a terceira idade e asociacións; información, de xestión de recursos culturais (museos, parques temáticos, ludotecas…); deseño de xogos didácticos e planificación de actividades socio-educativas; desenvolvemento comunitario e participación cidadá; promoción educativa; formación de voluntariado e asesoramento a ONGs; educación regulada de adultos, aulas de pensamento e talleres de traballo.